Đôi điều về báo chí và trách nhiệm của người cầm bút
Nói về nghề làm báo người ta nghĩ ngay tới hình ảnh những người phóng viên báo chí, những thợ máy, người làm chương trình là những người chiến sĩ trên mặt trận làm báo hàng ngày truyền tải, cung cấp thông tin toàn cảnh về văn hóa, xã hội, kinh tế, giáo dục, quốc phòng, an ninh với tốc độ nhanh chóng, đáp ứng kịp thời yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn. Nghề làm báo là một nghề vất vả với rất nhiều yêu cầu và đòi hỏi khắt khe từ nhu cầu của phía người đọc cũng như là phản ánh hiện thực xã hội. Mỗi nghề lao động đều vinh quang, nghề làm báo ngoài việc cung cấp thông tin cho người đọc, người nghe, người xem một cách đầy đủ, toàn diện, khách quan còn là một kênh định hướng dư luận xã hội nhạy cảm, nhanh chóng ảnh hưởng tới tâm lý xã hội chung khi đưa và đặt vấn đề nhạy cảm nào đó lên mặt báo. Ngày nay, với sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của xã hội cả về giáo dục, văn hóa, cộng với sự phát triển như vũ báo của công nghệ thông tin và truyền thông, có thể thấy rằng tầm quan trọng của các trang báo càng có tầm ảnh hưởng hơn bao giờ hết. Với xã hội hàng ngày, việc cập nhật thông tin là thường xuyên và liên tục, đôi khi nó còn là nhu cầu thiết yếu của tất cả người dân. Nghề làm báo, viết báo lại càng quan trọng hơn khi đưa đến cho người đọc, người nghe những thông tin chính xác nhất về thực tế xã hội đang diễn ra từng ngày từng giờ. Chẳng thế mà chỉ cần sau vài phút là một sự kiện xã hội sẽ nhanh chóng được cập nhật và phản hồi trên các trang mạng online, các trang mạng trực tuyến cập nhật 24/24. Với tính nhạy cảm như vậy, nghề báo thật sự cần có sự định hướng sâu sắc theo quan điểm của Đảng, tuân thủ pháp luật và tôn trọng sự thật khách quan.
 |
| Trong xã hội hiện nay, trách nhiệm của nhà báo càng phải cao |
Bên cạnh những thành tích đáng ghi nhận của công tác báo chí về việc phản ánh hiện thực xã hội, đem lại cái nhìn chân thực nhất về cuộc sống thường ngày, có thể chỉ là đưa tin bài về các sự kiện vấn đề xã hội thường nhật, có thể là thông báo, phổ biến, tuyên truyền giáo dục về một chính sách mới, quan điểm mới, chủ trương mới, cũng có thể là tố cáo, phản hồi những tiêu cực trong xã hội,… tất cả đem lại một ví trí quan trọng và nhạy cảm của môi trường báo chí. Thực tế cho thấy, ngoài những mặt tích cực của thông tin báo chí, thì có những vấn đề mà cần phải xem xét lại khi những thông tin báo chí đưa ra mang tính chộp giật, câu sự chú ý của người đọc, đó là thổi phồng sự thật, đưa tin không chính xác, đưa thông tin mang tính thiếu khách quan, cố tình làm quan trọng hóa, hoặc làm sai lệch hoàn toàn sự thật đã diễn ra. Đúng là báo chí thì đem lại thông tin, nhưng thông tin khi đến người đọc cần là những thông tin chính xác nhất, khách quan nhất, đầy đủ nhất. Ảnh hưởng của báo chí với xã hội là vô cùng nhanh chóng, dạo qua các trang báo hiện nay thì chính mỗi con người chúng ta cũng phải giật mình, vì sự thay đổi quá lớn về xã hội diễn ra từng ngày, không biết có phải do yêu cầu đòi hỏi về tính thu hút người đọc hay không, nhưng rõ ràng chính những người đọc có thể nhận thấy ngay là các báo hiện nay chỉ đưa những thông tin giật gân nhất, nóng nhất, kích thích người đọc nhất, là chính những vụ giết người, vụ hỏa hoạn, vụ án nghiêm trọng. Người nghe chưa thể xác định mức độ tin cậy của thông tin đến đâu nhưng tất cả những thông tin này dường như kể 1 cách chi tiết, tỉ mỉ đến mức ghê người, ngày hôm qua, ngày hôm nay, ngày mai, mỗi ngày đều có một lượng thông tin khổng lồ về các vụ việc phức tạp, vi phạm pháp luật diễn ra được đăng tin lên các trang báo, chẳng lẽ xã hội bây giờ mà lại tiêu cực đến như vậy, nguy hiểm đến như vậy, trái ngược hoàn toàn với hình ảnh bình yên và hòa bình mà mỗi chúng ta đang sống và làm việc. Ngày nào cũng vậy, báo nào cũng cố gắng giật tít và tiêu đề kích thích sự tò mò của người đọc nhất, có khi nói đi nói lại mấy số liền, chỉ một tình tiết nhỏ chưa biết đúng sai cũng nói ngay và luôn, hôm sau lại đưa thông tin khác trái ngược hoàn toàn với thông tin hôm trước mà không hề có lời xin lỗi nào đến người đọc. Dù rằng xã hội có cả 2 mặt tích cực và tiêu cực, nhưng không phải đến mức ngày nào cũng toàn tiêu cực với tiêu cự như vậy, hay có sự thổi phồng, có sự gian dối, có sự đánh lừa thông tin từ các trang báo. Gần đây là 2 vụ việc có vẻ được xem là nóng trong xã hội là vụ án oan 10 năm của ông Chấn và vụ bác sĩ Cát Tường giết người, vụ các nhà ngoại cảm gian dối, các báo đua nhau viết và viết, báo nào cũng muốn đưa thông tin mới nhất, nóng nhất, không trùng với báo khác, nhiều khi đưa cả những tin đồn, những thông tin chưa được kiểm chứng làm cho người đọc bị nhiễu thông tin, không biết đâu là thật, đâu là giả.
Báo chí ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong định hướng tâm lý xã hội. Mỗi trang báo, tên báo chính là tên gọi, là đặc trưng riêng của trang báo ấy, người đọc có thể bước đầu hình dung ra nội dung của trang báo nói về vấn đề gì, nhưng bây giờ thì khác, báo nào cũng chứa đầy ắp thông tin mà đôi khi là dứa dứa nhau, gần giống nhau, có khi là đưa tin lại của nhau những vấn đề đang nóng. Có phải báo Tuổi trẻ là đưa tin về thế hệ tuổi trẻ hiện nay, báo Thanh niên là đưa tin về những phong trào của thanh niên, ….không, tất cả đều giật tít nóng hết về tất cả vấn đề xã hội, về các vụ giết người bố giết con, vợ giết chồng, …, tai nạn giao thông, tai nạn lao động, vụ việc vi phạm pháp luật….. Đã xuất hiện sự phai nhạt về đặc trưng riêng của từng tờ báo, người nghe, người đọc thấy nhiễu thông tin và đôi khi là nhàm chán khi đọc những tờ báo mà thông tin quá ư là giống nhau. Có lẽ các trang báo cần xem lại bản sắc của chính mình, và xem lại cách đưa tin của mình.
Mặt khác, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin như hiện nay thì tất cả mọi người đều có thể làm báo, làm báo mọi nơi, mọi lúc, đưa tin mọi nơi mọi lúc, chỉ cần có kiến thức về công nghệ thông tin và thiết bị mạng. Hiện nay mỗi người đều hoàn toàn có thể lập cho mình một trang mạng cá nhân, một blog riêng để chia sẻ, viết, đăng những thông tin mà mình muốn đăng, phản ảnh những vấn đề cảm thấy tự hào, thấy vui hoặc cũng có thể là bức xúc….và có thể chia sẻ với mạng xã hội, với bạn bè như Facebook, blog, … chính sự đa dạng và phong phú, một lượng thông tin khổng lồ trên mạng toàn cầu, không biết rõ nguồn gốc, không được xác minh đúng sai, nếu người đọc không có sự cảnh giác, sự tìm hiểu kĩ càng có thể bị mắc vào một mớ bòng bong thông tin mà không biết là đúng là sai, có thể có cái nhìn sai hoàn toàn về một vấn đề nào đó, có thể chỉ biết được một mặt của thông tin mà không biết được sự thật toàn diện của nó là gì. Đặc biệt là âm mưu của thế lực phản động, những kẻ luôn chống phá, đưa tin sai sự thật, bóp méo sự thật, rất nhiều người vì tin lầm vào những thông tin mà các đối tượng phản động đưa ra trở thành nạn nhân của việc bị lôi kéo, kích động. Nhất là những người ít có điều kiện tiếp xúc với những thông tin chính thống, khoa học và uy tín. Mỗi một người đọc cần được trang bị về cách tiếp cận và xử lý thông tin, đó chính là do các nhà làm báo phản hồi, phản ánh trên những bài viết, những thông tin được đăng lên. Mỗi nhà làm báo cần có trách nhiệm với chính nội dung của mình chứ không phải chỉ vì chỉ tiêu đăng bài, hay câu khách đọc. Báo chí không chỉ là có mỗi việc phản ánh những tiêu cực trong xã hội mà còn là nơi tôn vinh, nơi động viên, phổ biến, giáo dục những tấm gương, những nét đẹp văn hóa trong xã hội, những điều tốt đẹp diễn ra hàng ngày trong xã hội, đem lại cái nhìn toàn diện về cuộc sống, chứ không phải lúc nào cũng chỉ là vi phạm pháp luật và các tội ác, mặt trái xã hội.
Bố Ku Hải
Bình luận trên Facebook 0 nhận xét